توکسوپلاسموز یک بیماری است که توسط انگل تک سلولی (Toxoplasma gondii (T. gondii) ایجاد می شود. این یکی از شایع ترین بیماری های انگلی است و تقریباً همه حیوانات خونگرم از جمله حیوانات خانگی و انسان را مبتلا می کند. در ادامه این مقاله به بررسی اینکه توکسوپلاسموز گربه چیست و چه علائمی دارد خواهیم پرداخت و با راه های درمان آن آشنا خواهیم شد.
توکسوپلاسموز چیست؟
توکسوپلاسموز گربه (Toxoplasmosis) یک بیماری عفونی است که توسط یک انگل به نام توکوپلاسما گوندیی (Toxoplasma gondii) ایجاد می‌شود. این بیماری معمولاً در حیوانات خانگی نظیر گربه‌ها یا حیوانات مزرعه ای مانند گوسفندان، بزها و گاوها یافت می‌شود. در انسان‌ها، توکسوپلاسموز گربه به واسطه مصرف مواد غذایی یا آب آلوده به انگل و یا از طریق تماس با خاک گربه یا محیطی که کود حیوانات مزرعه‌ای را دارد، انتقال می‌یابد.
علائم
علائم توکسوپلاسموز گربه در افراد سالم معمولاً زیاد مشخص نیست یا به صورت علائم خفیفی خود را نشان می‌دهد. اما در برخی از موارد ممکن است علائمی شامل تب، خستگی، درد عضلانی، بی‌خوابی، افزایش حجم غده‌های لنفاوی و نقص ایمنی بدن را ایجاد کند.
تست
تشخیص توکسوپلاسموز از طریق تست های آزمایشگاهی مانند آزمایش روتین پلاسما بافر و نمونه بیوپسی استخوان است که اثرات توکسوپلاسما را روی نمونه بررسی می‌کند.
انتقال
انتقال انگل توکسوپلاسموز به گربه اغلب از طریق تماس مستقیم با مدفوع آلوده یا با ابزارهای مرتبط با آن اتفاق می‌افتد. مدفوع گربه آلوده با انگل توکسوپلاسموز حاوی اسپرمانیاهای انگل می باشد. زمانی که گربه به تماس مستقیم با مدفوع آلوده می‌پردازد، توکسوپلاسما در بخش های مختلف اعضای بدن، به ویژه به عضلات، مغز و نخاع، جمع می‌شود. این انگل می تواند از طریق بارداری از مادر به جنین نیز منتقل شود.
عوامل خطرزا در ابتلا به توکسوپلاسموز
توکسوپلاسموز یک بیماری عفونی است که توسط توکسوپلاسما گونه‌هایی از اسپوروزوئیدها ایجاد می‌شود. راه های مختلفی برای انتقال این بیماری وجود دارد و در این حین، برخی افراد دارای ریسک خطر بیشتری برای ابتلا به این بیماری هستند. در ادامه برخی از عوامل خطرزا در ابتلا به توکسوپلاسموز را که تاثیر زیادی در انتقال این بیماری دارند را بررسی می‌کنیم:
مواد غذایی ناسالم
مصرف گوشت نیمه پخته یا خام، مصرف سوسیس و کالباس غیراستاندارد و مصرف ماست و شیر خام می‌تواند باعث ابتلا به توکسوپلاسموز شود.
خطر از طریق خوراکی‌های آلوده
مصرف مواد غذایی آلوده شده به توکسوپلاسما نیز ممکن است سبب ابتلا به این بیماری شود. همچنین نوشیدن آب آلوده و استفاده از آب آلوده برای شستن میوه‌ها و سبزیجات نیز می‌تواند منجر به انتقال توکسوپلاسماگون‌ها و ابتلا به توکسوپلاسموز شود.
توکسوپلاسموز گربه در انسان
توکسوپلاسموز، یک بیماری مشترک بین انسان و گربه است، و انتقال آن ممکن است از طریق مدفوع گربه به انسان صورت گیرد. این انگل تک سلولی می تواند از طریق مواد غذایی مانند سبزیجات و گوشت حیواناتی مانند گاو و گوسفند، که با مدفوع گربه در تماس بوده‌اند، به بدن انسان منتقل شود.
بنابراین، برای جلوگیری از ابتلا به توکسوپلاسموز، حتماً باید شیر گاوی که مصرف می‌کنیم، خوب جوشانده شده و گوشت گاوی را به خوبی پخته کنیم. در غیر این صورت، می‌توان از طریق مصرف سبزیجاتی که با مدفوع گربه در تماس بوده، این انگل به بدن گاو وارد شده و آن را آلوده کند. اما در دمای بالا خارج از بدن، این انگل از بین می‌روند و دیگر به بدن انسان منتقل نمی‌شوند. استفاده از مولتی ویتامین گربه می‌تواند به تقویت سیستم ایمنی گربه‌ها و جلوگیری از ابتلا به این بیماری کمک کند.
واکسن توکسوپلاسموز گربه
واکسنی برای جلوگیری از ابتلا به توکسوپلاسموز در گربه موجود نیست. اما با تجویز دقیق انتی‌بیوتیک‌ها می‌توان آن را درمان کرد. در اینجا باید توجه کرد که مصرف انتی‌بیوتیک‌ها باید برای چند روز پس از درمان ادامه یابد. در حال حاضر، تحقیقاتی در جهت تولید واکسنی برای توکسوپلاسموز انجام می‌شود. با این حال، امیدواریم راه‌های تشخیص سریع و درمان آن نیز هر چه زودتر ایجاد شود. در این زمان استفاده از تشویقی گربه و مکمل‌های مختلف می‌تواند سیستم ایمنی آنها را قوی‌تر کند.
🐾🐈پشنهاد ویژه برای گربه دوست ها حتما بخوانید: همه چیز درباره گربه پرشین 🐈🐾
توکسوپلاسموز چگونه تشخیص داده می‌شود؟
برای تشخیص توکسوپلاسموز، پزشک شما یک معاینه فیزیکی انجام می دهد و از شما در مورد علائم شما می پرسد. دکتر ممکن است آزمایش خون، بیوپسی، تصویربرداری (سی تی اسکن یا MRI)، پونکسیون کمری یا اگر باردار هستید آمنیوسنتز یا سونوگرافی را درخواست کنند. برای تشخیص این بیماری پزشک مربوطه ممکن است برخی یا همه آزمایش‌های زیر را تجویز کند:
1. آزمایش خون
آزمایش خون جهت تشخیص مستقیم میکروب در بدن استفاده می‌شود. آن ها نمونه ای از خون شما را میگیرند و سپس آن را به آزمایشگاه می فرستد تا آنتی بادی های T. gondii را جستجو کند . آنها همچنین ممکن است به دنبال بخش هایی از (DNA) این نوع انگل نیز باشند.
2. بیوپسی
برای تشخیص توکسوپلاسموز در برخی از اعضای بدن، نمونه‌برداری با استفاده از بیوپسی انجام می‌شود. سپس نمونه‌های بیوپسی تحت میکروسکوپی بررسی می‌شوند تا حضور توکسوپلاسما مشخص شود.
3. PCR
PCR یک تکنیک مولکولی است که برای تشخیص توکسوپلاسما در نمونه‌های بیولوژیکی استفاده می‌شود. این روش به دست آوردن و تکثیر توالی ژنتیکی توکسوپلاسما در نمونه بدنی کمک می‌کند.
توکسوپلاسموز چگونه درمان می‌شود؟
توکسوپلاسموز با ترکیبی از داروهای ضد انگلی و آنتی بیوتیک ها درمان می شود. این داروها مانع از رشد و تولید مثل T. gondii در بدن شما می شوند. همچنین اسید فولینیک در طول درمان توکسوپلاسموز برای کاهش عوارض جانبی داروهای ضد انگلی تجویز می شود. در حالت کلی از این داروها معمولاً برای درمان توکسوپلاسموز استفاده می شوند:
- پیریمتامین
- سولفادیازین
- اتواکون
- اسپیرامایسین (قبل از هفته 18 بارداری)
- تری متوپریم – سولفامتوکسازول
- کلیندامایسین
- لوکوورین
چگونه از توکسوپلاسموز پیشگیری می‌شود؟
تهیه غذای ایمن و شستن دست ها برای جلوگیری از توکسوپلاسموز حائز اهمیت است. برای ایمنی در مصرف گوشت، آن را قبل از خوردن انجماد و پخت کنید و میوه ها و سبزیجات را به صورت کامل شوید یا پوست آنها را بردارید. استفاده از مالت گربه به هضم بهتر غذا در گربه ها کمک می‌کند. همچنین باید تخته‌برش، پیشخوان، ظروف را پس از استفاده به خوبی بشویید و از خوردن شیر غیر پاستوریزه، صدف خام و آب تصفیه نشده خودداری کنید. علاوه برا آن بهتر است گربه ها را در داخل خانه نگه دارید. همچنین برای اطمینان از سلامت مواد غذایی می‌توانید از غذای خشک گربه استفاده کنید.
اگر باردار هستید یا سیستم ایمنی ضعیفی دارید، بهتر است تعویض بستر گربه را به کسی دیگر واگذار کنید و در صورت لزوم، با لوازم بهداشتی گربه و دستکش یکبار مصرف بستر گربه را عوض کنید و بلافاصله دستان خود را بشویید. همچنین توصیه می‌شود گربه جدید یا گربه های خیابانی را قبل از اطمینان از سلامت آنها، برای سرپرستی قبول نکنید.
نتیجه گیری
نگران نباشید، نیازی به خداحافظی با دوست پشمالوی خود ندارید! داشتن یک گربه در حالت کلی شما را در معرض خطر ابتلا به این انگل قرار نمی‌دهد. به دلیل اینکه گربه‌های خانگی شکار نمی‌کنند و بیشتر از پوچ گربه و کنسرو گربه استفاده می‌کنند، به احتمال خیلی زیادی به این عفونت مبتلا نمی‌شوند. با این حال، اگر شما باردار هستید، قصد بارداری دارید یا سیستم ایمنی ضعیفی دارید، لازم است اقدامات احتیاطی را بگیرید و خود را از عفونت‌های احتمالی محافظت کنید.
اگر تمایل دارید غذای گربه با کیفیت رو برای دوستان کوچولوی خود تهیه کنید، می‌توانید از سایت پتی پت کمک بگیرید. این مجموعه با ارائه انواع محصولات غذایی و لوازم مورد نیاز حیوانات خانگی می‌تواند فرایند نگهداری حیوانات خانگی را برای شما آسان‌تر کند. این تیم با تجربه با استفاده از افراد مجرب بهترین گزینه را با توجه به نژاد گربه خانگی شما پیشنهاد می‌کند.
سولات متداول
چگونه بفهمم گربه من توکسوپلاسموز دارد؟
بر خلاف انسان، گربه ها هیچ علامتی از توکسوپلاسموز را نشان نمی دهند. اگر در مورد توکسوپلاسموز در گربه خانگی خود شک دارید، می‌توانید از دامپزشک خود بپرسید.
چند درصد از صاحبان گربه مبتلا به توکسوپلاسموز هستند؟
از آنجایی که معمولاً هیچ علامتی وجود ندارد، تعیین اینکه چند درصد از صاحبان گربه مبتلا به توکسوپلاسموز هستند دشوار است. با این حال، تحقیقات نشان می دهد که داشتن گربه به خودی خود شما را در معرض خطر بیشتری نسبت به دیگران قرار نمی دهد.
علائم توکسوپلاسموز چیست؟
بیماران مبتلا به توکسوپلاسموز ممکن است علائمی مانند تب، خستگی، افت اشتها، تورم لنفاوی، درد عضلانی، سر درد و گیجی را تجربه کنند. در برخی موارد، علائم توکسوپلاسموز به صورت بی‌علامت نیز رخ می‌دهد.